Jesteś szefem Rady Fundacji Polska Bezgotówkowa, która finansuje instalację bezpłatnych terminali w polskich firmach. Jak oceniasz start tego programu?

Fundacja formalnie wystartowała w styczniu, ale pełny start operacyjny nastąpił dopiero pod koniec marca. Od tego czasu udało się już zainstalować grubo ponad 20 tys. terminali, więc początek był bardzo dobry. Założony na ten rok cel w postaci wprowadzenia na rynek 100 tys. terminali nie powinien być zagrożony. O wiele większym wyzwaniem będzie instalacja 600 tys. urządzeń przez trzy lata, a taki cel postawiono przed fundacją. Nie jestem pewien, czy bez dodatkowego wsparcia regulacyjnego uda się go zrealizować.

Przeczytajcie także: • Tadeusz Kościński o polskiej karcie

Uważam, że program Polski Bezgotówkowej jest w stanie odpowiedzieć na potrzeby tych firm, które nie instalowały dotąd terminali ze względu na koszty. Znam wiele opracowań, które dowodzą, że jest istotna różnica w adaptacji produktu w sytuacji, gdy jest on oferowany bezpłatnie w porównaniu z sytuacją, gdy trzeba wydać na to nawet symboliczną kwotę. Przy darmowym produkcie, chęć wypróbowania go jest zdecydowanie większa, mimo że różnica w cenie jest niewielka. I program Polski Bezgotówkowej jest odpowiedzią na to zjawisko. Niestety, nie zachęci on do instalacji terminala tych przedsiębiorców, którzy unikają tego z innych powodów niż koszty.

Wspomniałeś, że może być potrzebna regulacja. Z tego co pamiętam, na etapie negocjacji programu strona rządowa informowała, że chce przygotować ustawę, która w pewnym sensie będzie zobowiązywała firmy do instalacji terminali. Argumentowano, że ma to zrównać w prawach konsumentów płacących bezgotówkowo z tymi używającymi gotówki. Ale kwestia ta została odłożona na półkę…

Rzeczywiście pojawiły się w dyskusji przed powstaniem Polski Bezgotówkowej pomysły tego typu regulacji. I, jak rozumiem, temat ten jest cały czas aktualny, tylko może nie jest znany termin wprowadzenia odpowiedniego prawa, którego projekt znajduje się na etapie prac Rady Ministrów. Każda regulacja na rynku finansowym wymaga odpowiednich konsultacji i przemyślenia, a to może trwać. Wierzę, że temat nie został zamknięty.

Pod względem przyrostów liczby i wartości transakcji obrót bezgotówkowy rozwija się w Polsce bardzo szybko. Jednocześnie jednak rośnie wartość gotówki w obiegu. Z czego to wynika?

Nie martwiłbym się tym, że wartość gotówki w obrocie rośnie. Gospodarka się rozwija więc to naturalne, że i gotówki w niej przybywa. Z mojego punktu widzenia ważne jest to, aby pieniądza bezgotówkowego przybywało szybciej niż banknotów i monet, a tak właśnie obecnie się dzieje.

A czy dostrzegasz jakieś ryzyka związane z rozwojem obrotu bezgotówkowego, bo np. część osób starszych czy niepełnosprawnych ze względu na swoje ułomności nie korzysta z instrumentów bezgotówkowych i w rezultacie może zostać wykluczona finansowo?

Taki problem zacznie być istotny w momencie, kiedy będziemy mówili o całkowitej eliminacji gotówki. Dopóki jest wybór, to znaczy każdy może zapłacić tak jak chce, nie ma takiego problemu Mało tego, obecnie to osoby płacące bezgotówkowo są dyskryminowane, bo jednak wciąż o wiele łatwiej jest zapłacić gotówką niż np. kartą. Placówki nastawiające się wyłącznie na klientów bezgotówkowych to na razie wyjątki i zapewne ich właściciele już wcześniej obsługiwali klientów przede wszystkim bezgotówkowych. Daleko nam zatem do dyskusji na temat skutków całkowitej eliminacji gotówki, która odbywa się obecnie w Szwecji.

Niedawno dostaliście zgodę NBP na podniesienie do 100 zł limitu na płatności bez PIN-u. I ogłosiliście, że zmienicie go najwcześniej w II kw. przyszłego roku. Dlaczego trzeba czekać z tym tak długo?

Już wcześniej założyliśmy, że nie będzie to prędko, choćby dlatego, że nie mieliśmy całkowitej pewności, co do tego, ile czasu zajmie procedura administracyjna po stronie banku centralnego. To był pierwszy przypadek, gdy musieliśmy ten proces przechodzić. Ponadto w II poł. przyszłego roku wchodzi spory pakiet zmian związanych m.in. z PSD II.

Przeczytajcie także: • Elavon szuka celów inwestycyjnych w Polsce

Po dialogu z rynkiem, a więc głównie z bankami – wydawcami naszych kart, doszliśmy do wniosku, że lepiej połączyć te dwie kwestie. Chcemy zrobić to w najbardziej sensownym momencie, stąd próba osadzenia tego terminu w szerszym kontekście rynkowym. Z tego względu wyższy limit na płatności bez PIN-u wejdzie najwcześniej w III kw. 2019 r.

Podniesienie limitu jest istotnym elementem dla projektu Soft POS-a, czyli terminala aplikacyjnego na urządzeniu mobilnym…

Tak, bo ze względu na regulacje na razie nie można zastosować rozwiązania umożliwiającego autoryzację PIN-em płatności w aplikacji na urządzeniu mobilnym akceptanta. Podniesienie limitu na transakcje bez PIN-u oznacza, że o wiele więcej płatności będzie mogło być akceptowanych za pośrednictwem Soft POS-a.

A na jakim etapie są obecnie prace nad Soft POS-em?

W połowie kwietnia rozwiązanie trafiło do pierwszych firm – akceptantów. Wkrótce mamy nadzieję zwiększyć znacznie skalę tych testów. Liczymy także, że lista urządzeń, na których można zainstalować Soft POS-a znacznie się zwiększy. Docelowo zakładamy, że będą to wszystkie smartfony z systemem operacyjnym Android.

Będziesz jednym z występujących podczas zbliżającego się wydarzenia Impact. O czym będziesz tam mówił?

Przede wszystkim o naszej gotowości do transformacji cyfrowej. Mastercard jest gotowy na ten proces, ale musimy cały czas nad tym pracować, bo zmiany nie zwalniają tylko przyspieszają. Transformacja cyfrowa w takiej firmie jak Mastercard to nieustanna praca nad dostosowywaniem struktury organizacyjnej do wciąż nowych wyzwań.

Dziękuję za rozmowę

Impact zaczyna się już jutro. Tutaj możecie znaleźć szczegółową agendę tego wydarzenia. Cashless jest jego partnerem medialnym.