Obecnie limit transakcji gotówkowych stosowany w rozliczeniach pomiędzy firmami wynosi równowartość 15 tys. euro. Oznacza to, że płatności powyżej tej kwoty muszą być wykonywane za pośrednictwem przelewu bankowego. Ale transakcje mniejsze można regulować gotówką. I to, zdaniem specjalistów, sprzyja funkcjonowaniu szarej strefy.

Dlatego pojawił się pomysł obniżenia limitu do 12 tys. zł. Postuluje to Koalicja na Rzecz Rozwoju Obrotu Bezgotówkowego i Mikropłatności powołana z inicjatywy Związku Banków Polskich. W jej skład weszło kilkadziesiąt instytucji związanych z rynkiem finansowym i płatniczym, m.in. banki, agenci rozliczeniowi, organizacje pozarządowe, itd. Jest wśród nich również Narodowy Bank Polski, który w tym roku pełni rolę sekretariatu koalicji.

Przeczytajcie także: • Resort gospodarki twardo na straży gotówki

Największym przeciwnikiem obniżania limitu transakcji gotówkowych było dotąd Ministerstwo Gospodarki. Tłumaczyło, że może to utrudnić swobodę działalności gospodarczej. MG postulowało alternatywne sposoby działania na rzecz zmniejszania udziału gotówki w obrocie handlowym.

Stanowisko koalicji w tej sprawie podczas seminarium przygotowanego wspólnie przez bank centralny oraz Uniwersytet Warszawski przedstawił dziś Adam Tochmański, dyrektor departamentu systemu płatniczego w NBP. Podczas wydarzenia zaprezentowano również raport „Szara strefa w Polsce i sposoby jej ograniczania", opracowany przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową. Partnerem tego raportu jest Visa Europe.

Autorzy tego dokumentu szacują, że w 2015 r. w drugim obiegu zostanie wytworzone ok. 19,2 proc. krajowego produktu brutto, tj. mniej niż rok wcześniej (19,5 proc.). Spadek wpisuje się w obserwowaną od kilku lat tendencję: jeszcze w 2012 roku szara strefa odpowiadała za 21,1 proc. PKB. Od lat nie zmienia się jedno: największy udział w szarej strefie ma sektor handlu.

Przeczytajcie także: • Tak wygląda ewolucja budżetowania według ING

– W naszej ocenie działania systemowe nastawione na deregulacje i ograniczanie obrotu gotówkowego, skuteczniej walczą z tym zjawiskiem niż represje administracyjne bądź fiskalne. Płatności w ramach szarej strefy, dla zatarcia śladów działalności, realizowane są bowiem niemal wyłącznie za pośrednictwem gotówki – mówi dr Bohdan Wyżnikiewicz, wiceprezes IBnGR.

Uczestnicy dzisiejszego seminarium zastanawiali się, na ile obniżenie limitu transakcji gotówkowych jest uzasadnionym narzędziem służącym rozwojowi obrotu bezgotówkowego. Na ile może to ograniczyć szarą strefę i umożliwić zwiększenie przychodów państwa z podatków oraz jaki powinien być poziom limitu.

Przywołane zostały rozwiązania z Europy, gdzie w kilkunastu krajach UE funkcjonują limity płatności gotówkowych (np. we Francji, w Portugalii oraz we Włoszech jest to kwota 1 tys. euro), i to nie tylko w zakresie płatności między przedsiębiorstwami, ale także między firmami a konsumentami, a nawet między samymi konsumentami.

Przeczytajcie także: • Wolą gotówkę więc nie mają konta

W Polsce od ponad 20 lat funkcjonuje limit. Od 2004 r. wynosi równowartość 15 tys. euro. Wcześniej, choć możliwości wygodnych i bezpiecznych transakcji bezgotówkowych były nieporównanie mniejsze, pułap ten był znacznie niższy i wynosił równowartość 3 tys. euro. – Strategiczny dla Visy cel, czyli rozwój płatności bezgotówkowych, jest korzystny dla gospodarki, co potwierdzają wnioski z raportu Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową. Ograniczenie rozmiaru szarej strefy mogłoby w znaczący sposób zwiększyć dochody budżetu państwa – powiedziała Małgorzata O'Shaughnessy, dyrektor zarządzająca na region Europy Środkowo-Wschodniej w Visa Europe.

Natomiast rozwój płatności bezgotówkowych będzie wiodącym tematem konferencji Central European Electronic Card, która w czwartek rozpoczyna się w Warszawie. Szczegółowe informacje na temat konferencji można znaleźć pod tym linkiem. Serwis Cashless jest patronem medialnym tego wydarzenia.