W tekście relacjonującym przebieg ubiegłotygodniowego wydarzenia obiecałem Wam, że wkrótce przedstawię szczegóły rankingu na najbardziej bezgotówkowe miasta w Polsce. Niniejszym wywiązuję się z tego zobowiązania. Zestawienie Cashless Cities zostało przygotowane przy współpracy redakcji cashless.pl z Centrum Innowacji Społeczno-Samorządowych CentroPolis oraz dr hab. Michałem Polasikiem, profesorem UMK, prezesem Technology For Mobile sp. z o.o. spin-off Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Wyniki rankingu zaprezentowano podczas uroczystej gali Cashless Cities Evening enabled by Visa, która w miniony czwartek odbyła się w Warszawie. Partnerami wydarzenia, oprócz tytularnej Visy, były także firmy First Data Polska oraz KIR. Partnerem honorowym została fundacja Polska Bezgotówkowa.

Ranking przygotowano na podstawie internetowej ankiety zawierającej kilkadziesiąt pytań na temat aktualnego stanu rozwoju obrotu bezgotówkowego w miastach oraz planów na przyszłość w tym obszarze. O wypełnienie ankiet poproszono przedstawicieli urzędów miejskich w całej Polsce. W projekcie wzięło udział ponad sto samorządów. W zestawieniu najbardziej bezgotówkowych miast umieszczono jednak tylko 33 ośrodki, które zdecydowały się nadesłać kompletnie wypełnione ankiety.

Miasta uczestniczące w rankingu zostały podzielone na trzy kategorie, zgodnie z metodyką Głównego Urzędu Statystycznego. Za miasta małe uznano te zamieszkałe przez mniej niż 20 tys. osób, za miasta średnie – te z liczbą mieszkańców między 20 a 100 tys., a za miasta duże z liczbą mieszkańców przekraczającą 100 tys. osób.

Przeczytajcie także: • Tak było podczas Cashless Cities Evening - fotorelacja

Autorzy rankingu uznali, że taki podział miast ma uzasadnienie ze względu na łączące poszczególne grupy wyzwania i cechy strukturalne. W przypadku dużych miast jest to m.in. duża złożoność struktur organizacyjnych urzędów miejskich, duża liczba jednostek i spółek miejskich oraz potrzeba szybkiego dostosowania do zmian technologicznych. Miasta średnie z kolei często charakteryzują się rozdziałem szczebla powiatowego i gminnego administracji oraz koniecznością zwiększenia atrakcyjności osadniczej i inwestycyjnej, aby przeciwdziałać mechanizmom depopulacji. W przypadku małych miast elementem łączącym jest duży jednostkowy koszt innowacji i trudność w osiągnięciu efektu skali oraz ograniczona możliwość pozyskania specjalistów w obszarach nowoczesnych technologii i IT.

Ankiety kierowane do władz miast zawierały pytania dotyczące trzech głównych obszarów, w których obecne są płatności bezgotówkowe. Chodzi o transport, urząd gminy oraz sport, rekreację i kulturę. W pierwszym z tych obszarów pytano o biletomaty, kartę miejską wdrożoną w postaci plastikowej lub aplikacyjnej, możliwość płacenia za pomocą aplikacji zewnętrznych dostawców i rodzaje płatności wykorzystywane w strefach płatnego parkowania.

Przeczytajcie także: • Zobaczcie co się działo podczas Cashless Fintech Evening

Jeśli chodzi o urząd gminy, pytania dotyczyły możliwości płacenia za pomocą kart płatniczych, telefonu, Blika oraz za pośrednictwem serwisów umożliwiających przelewy natychmiastowe. Pytania w ostatnim obszarze dotyczyły możliwości płatności za bilety i wejściówki w jednostkach kultury i obiektach sportowych za pomocą kart, przelewów natychmiastowych i karty miejskiej oraz oferowane rodzaje płatności za rowery miejskie, jeśli takowe przed dane miasto są oferowane.

Zasady punktacji zakładały, że im bardziej złożone a co za tym idzie trudniejsze do wdrożenia rozwiązanie, tym więcej punktów dane miasto mogło otrzymać. Liczba punktów w poszczególnych obszarach zależała także od powszechności wprowadzonych płatności – im więcej mieszkańców może z niego korzystać tym większa liczba punktów (np. za biletomaty we wszystkich autobusach miejskich przyznawano więcej punktów niż za obecność tych urządzeń jedynie w wybranych pojazdach).

Maksymalna liczba punktów możliwych do uzyskania w każdej z kategorii wynosiła: w transporcie – 42 pkt. (plus bonus za możliwość płatności za pośrednictwem dodatkowych aplikacji, niewymienionych w ankiecie), urzędzie gminy – 8 pkt., w sporcie, w rekreacji i kulturze – 24 pkt. Łącznie do zdobycia były więc 74 punkty.

Jeśli chodzi o miasta największe, kompletne ankiety nadesłało 13 ośrodków. Punktacja przedstawia się następująco:

Kraków - 47
Warszawa – 43
Olsztyn – 38
Rzeszów – 38
Rybnik – 35
Białystok – 34
Lublin – 33
Bydgoszcz – 33
Płock – 32
Ruda Śląska – 30
Bytom – 25
Bielsko-Biała – 23
Opole – 19

Najliczniej reprezentowane w rankingu były miasta średnie. Na kompletne wypełnienie ankiety zdecydowało się 17 z nich. Punktacja przedstawia się następująco:

Konstancin Jeziorna – 41
Chorzów – 37
Głogów – 30
Piła – 28
Kołobrzeg – 26
Żory – 24
Przemyśl – 18
Piotrków Trybunalski – 15
Jaworzno – 15
Skierniewice – 14
Kościan – 10
Wołomin – 8
Gołdap – 6
Szprotawa – 6
Pruszków – 6
Jastrzębie Zdrój – 4
Ostrowiec Świętokrzyski – 0

Najmniej kompletnych zgłoszeń nadeszło z miast zamieszkałych przez mniej niż 20 tys. osób. W tej kategorii punktacja przedstawia się następująco:

Kępno – 16
Gniewkowo – 12
Nowe Miasto Lubawskie – 8

Cashless rozpoczyna pracę nad kolejnym rankingiem bezgotówkowych miast, który zostanie zaprezentowany w styczniu 2020 r. Liczę na to, że do kolejnej edycji zgłosi się znacznie więcej ośrodków miejskich, a ranga projektu będzie wciąż rosła.