Dotychczas po pięciu latach braku aktywności na rachunku bank sprawdzał w rejestrze PESEL, czy posiadacz rachunku żyje. Po nowelizacji ma móc także dowiedzieć się, jaka jest data śmierci
W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawiła się informacja o projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo bankowe oraz ustawy o ewidencji ludności. Główną modyfikacją wprowadzaną przez projektowaną nowelizację jest poszerzenie zakresu informacji, jaką bank uzyskuje z rejestru PESEL w związku ze śmiercią posiadacza rachunku. W projekcie postuluje się udostępnianie bankom informacji o dacie śmierci posiadacza rachunku bankowego, a nie tylko o samym fakcie zgonu, jak to jest obecnie. Projekt ma zostać przyjęty przez Radę Ministrów jeszcze w tym kwartale.
Zgodnie z obowiązującymi już teraz zapisami ustawy Prawo bankowe, z upływem pięciu lat od dnia wydania ostatniej dyspozycji dotyczącej rachunku bank jest zobowiązany wystąpić o udostępnienie mu danych z rejestru PESEL, umożliwiających mu ustalenie, czy posiadacz rachunku żyje. Ma to na celu sprawniejsze wygaszanie "rachunków uśpionych" i wraz z szeregiem innych zasad wprowadzonych w 2016 r., a dotyczących depozytów pozostawionych na rachunkach przez osoby zmarłe, ma się przyczyniać do ułatwiania spadkobiercom poszukiwania majątku po bliskich.
Informacja, którą obecnie mogą otrzymać banki, dotyczy jednak jedynie tego, czy dana osoba żyje, czy nie. Jeśli zmarła, bank nie ma wiedzy o tym, kiedy doszło do zgonu. A tymczasem "to z datą śmierci, a nie z datą powzięcia informacji o śmierci ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (…) wiąże skutki rozwiązania umowy rachunku bankowego oraz kwestię związania tą umową do chwili wypłaty przez bank środków pieniężnych osobie posiadającej do nich tytuł prawny. Należy zatem zapewnić bankom możliwość pozyskania informacji o dacie śmierci posiadacza rachunku" – napisano w komunikacie na temat umieszczenia projektu nowelizacji w wykazie prac RM.
Obowiązek uzyskiwania informacji o fakcie i ewentualnie dacie śmierci posiadacza rachunku po pięciu latach braku aktywności dotyczy rachunków osób fizycznych, o ile umowa nie została zwarta na czas oznaczony albo w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jeśli bank prowadzi więcej niż jeden rachunek dla danego posiadacza, nie ma obowiązku sprawdzać informacji w rejestrze PESEL, jeśli posiadacz złożył jakąś dyspozycję w ciągu pięciu lat na którymkolwiek z rachunków.
W ramach projektowanej nowelizacji zakłada się też uproszczenie procedury przekazywania przez bank zbiorczej informacji o rachunkach (której bank jest zobowiązany udzielać posiadaczowi rachunku będącemu osobą fizyczną, osobie, która uzyskała tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku, lub zarządcy sukcesyjnemu). Przewiduje się zwolnienie banków z obowiązku przekazania informacji o rachunkach rozwiązanych lub wygasłych, w których upłynął już, wynikający z odrębnych przepisów, właściwy okres wymagany do przechowywania przez bank związanych z tymi umowami informacji i dokumentów.
