Narodowy Bank Polski opublikował "Informację o transakcjach oszukańczych dokonywanych przy użyciu bezgotówkowych instrumentów płatniczych w III kwartale 2024 r.". W tym cyklicznym opracowaniu bank centralny zbiera dane o fraudach od banków, agentów rozliczeniowych i wydawców kart.
Według danych otrzymanych od banków, w III kw. 2024 r. doszło do prawie 109 tys. transakcji oszukańczych bezgotówkowymi instrumentami płatniczymi, a więc z wykorzystaniem kart i polecenia przelewu, na łączną kwotę 170,2 mln zł. Oznacza to, że liczba fraudów zmniejszyła się o 8,8 proc. w porównaniu do II kw. minionego roku. Wzrosła natomiast ich wartość – o 7,8 proc., co się przełożyło na wzrost średniej wartości fraudu, która w analizowanym okresie wyniosła 1561,5 zł (o 240, 5 zł więcej niż kwartał wcześniej).
NBP podaje, że za wzrost wartości fraudów odpowiadają szczególnie te oparte na przelewach. Jak wynika z informacji przekazanych przez banki, tego typu wyłudzenia odpowiadały za 13,9 proc. liczby oszustw, ale stanowiły aż 86,6 proc. ich ogólnej wartości (15,1 tys. zdarzeń tego typu na łączną kwotę 147,3 mln zł). Prawie 75-proc. udział w wartości tego typu transakcji oszukańczych (a więc 109,9 mln zł) miały wyłudzenia polegające na zmanipulowaniu płatnika (np. oszust podszywa się pod pracownika banku czy policjanta i wykorzystując socjotechniki, namawia do wykonania przelewu). Od 2024 r. dostawcy usług płatniczych raportują także tego typu zdarzenia, o czym więcej mogliście przeczytać w tekście: W I kw. 2024 r. wartość fraudów związanych z przelewami wzrosła aż o 79 proc.
Jednocześnie bank centralny uspokaja, że skala fraudów pozostaje niewielka – stanowiły one 0,003 proc. liczby i 0,0009 proc. wartości wszystkich operacji realizowanych kartami płatniczymi i poleceniami przelewu.
Z zestawu danych przekazanych NBP przez wydawców kart wynika zaś, że w III kw. 2024 r. dokonano prawie 93,9 tys. operacji oszukańczych kartami płatniczymi na kwotę ponad 22,8 mln zł. W porównaniu do wcześniejszego kwartału oznacza to spadek liczby (o 9,6 proc.) i wartości (o 8 proc.) takich transakcji. Z kolei agenci rozliczeniowi zaraportowali niespełna 5 tys. operacji oszukańczych na kwotę ponad 3,2 mln zł. Także i w tych statystykach odnotowano spadki (liczba transakcji zmalała o 9,8 proc., a ich wartość o 6,4 proc.).
Warto podkreślić, że dominującą część oszustw kartowych stanowiły transakcje zdalne (card not present), dokonane poza Polską, w których nie zastosowano silnego uwierzytelniania (a więc potwierdzenia np. za pomocą kodu z SMS czy autoryzacji w aplikacji mobilnej). To aż 76 proc. wszystkich fraudów.
